SISTEM PEREDARAN DARAH

SISTEM PEREDARAN DARAH

 PENGENALAN KEPADA SISTEM 

Sistem peredaran darah adalah salah satu sistem yang penting di dalam tubuh badan .Sistem ini mengedarkan darah bermula dari jantung ke seluruh badan dan masuk ke jantung semula. Sistem peredaran darah manusia juga dikenali sebagai sistem peredaran tertutup kerana darah mengalir di dalam salur darah yang tertutup. Tiga bahagian utama sistem peredaran darah ialah jantung, darah dan salur darah.

1.    Jantung

1. Jantung merupakan enjin utama dalam sistem ini dan jantung juga antara organ yang paling penting dalam badan manusia.

2. Jantung juga adalah organ yang tidak pernah berhenti berdegup dalam menjalankan tugas mengepam darah ke seluruh badan kecuali mati. Dikatakan bahawa jantung juga akan berhenti berdegup seketika semasa kita bersin.

3. Jantung adalah berbentuk kon.

4. Jantung terletak pada kawasan tengah toraks, yang mana ia dikelilingi hampir sepenuhnya oleh paru-paru. Dua pertiga jantung berada pada bahagian kiri dada dan satu pertiga berada pada bahagian kanan dada.

5. Dinding jantung terdiri daripada tiga lapisan ;

      I.        lapisan paling luar dipanggil perikardium,

    II.        lapisan tengah miokardium 

   III.        lapisan paling dalam ialah endokardium.

6. Jantung merupakan otot berongga yang saiznya lebih kurang genggaman tangan tuannya dan beratnya lebih kurang 300g..

 Aliran darah di dalam jantung

1. Venakava membawa darah yang mengandungi karbon dioksida ke atrium kanan. 

2. Apabila atrium kanan menguncup, darah masuk ke ventrikel kanan melalui injap trikuspid (3 kelopak).

3. Penguncupan ventrikel menolak darah melalui injap pulmonari ke dalam arteri pulmonari dan seterusnya ke paru-paru. 

4. Pertukaran oksigen dan karbon diosida berlaku di paru-paru. 

5. Seterusnya darah mengalir melalui vena pulmonari ke atrium kiri. 

6. Apabila atrium kiri menguncup, darah akan melalui injap mitral / bikuspid (2 kelopak) masuk ke ventrikel kiri

7. Dari ventrikel kiri darah mengalir melalui injap aorta   ke salur aorta untuk dihantar ke seluruh badan.

8. Jantung berdenyut 60 – 80 kali seminit secara automatik dan kadar denyutan ini boleh bertambah mengikut keadaan, seperti bersenam

9. Struktur jantung terdiri daripada empat ruang iaitu atrium kanan, atrium kiri, ventrikal kanan dan ventrikal kiri.

Darah

1. Darah terdiri daripada:

      I.        Pepejal (sel darah)      -      40%

    II.        Cecair (plasma)           -      60%  

2. Tubuh manusia mengandungi lebih kurang 8 hingga10 pain (5 hingga 6 liter) darah.

3. Darah terdiri daripada plasma, sel darah merah, sel darah putih dan sel pembekuan (platelet).

Plasma  

Plasma adalah larutan yang berwarna jernih kekuningan dan mengandungi bahan larut dalam air.Lebih kurang 90% daripada plasma terdiri daripada air.

Bahan-bahan larut yang terkandung dalam plasma termasuklah:

1. Garam-garam iaitu bikarbonat, fosfat, klorida dan sulfat bagi natrium, kalsium dan kalium.

2. Bahan-bahan makanan iaitu glukosa, asid amino dan lemak.

3. Protin darah iaitu fibrinogen, globulin dan albumin.

4. Bahan-bahan kumuh terutamanya urea.

5. Hormon.   

Sel Darah Merah (Eritrosit)           

1. Berbentuk ceper dwicekung.

2. Tidak mempunyai nukleus.

3. Mengandungi pigmen hemoglobin yang memberikan warna merahnya.

4. Saiz dan bentuknya menghasilkan nisbah luas permukaan terhadap isipadu yang besar dan ini menambahkan kecekapan sel darah merah bagi pertukaran oksigen dengan plasma.

5. Sel ini hidup selama lebih kurang 120 hari.  Ia dimusnahkan dalam hati dan digantikan oleh sel-sel baru dalam sumsum tulang.

Sel Darah Putih (Leukosit)

1. Tidak berwarna dan mempunyai bentuk tidak sekata.

2. Tiap-tiap leukosit mempunyai nukleus.

3. Sel-sel darah putih dihasilkan dalam sumsum tulang dan kelenjar limfa dan hidup selama lebih kurang 30 jam.

4. Terdapat berbagai jenis sel darah putih yang berlainan dari segi rupa dan fungsi.Ia memainkan peranan yang penting dalam pertahanan badan terhadap serangan bakteria.

Sel Pembeku Darah (Platelet)

Sel-sel ini terbentuk dari luluhan sel-sel lain, iaitu trombosit merupakan serpihan-serpihan sitoplasma yang sangat kecil.  Sel-sel ini tidak mempunyai nukleus.  Ia memainkan peranan penting dalam pembekuan darah.sel ini hidup selama lebih kurang 10 hari.

 Fungsi darah

1. Membawa oksigen dan zat-zat makanan ke seluruh sel     dan tisu badan.

2. Melawan jangkitan kuman.

3. Membawa bahan buangan atau kumuhan.

4. Membawa hormon – hormon.

5. Membawa enzim – enzim.

6. Memberi warna kepada kulit.

7. Mengawal suhu badan.

 

Salur darah

Terdapat 3 jenis salur darah yang ada dalam badan manusia, iaitu, arteri, vena kapilari:

Arteri

Arteri ialah salur darah yang membawa darah keluar dari jantung ke bahagian-bahagian lain badan. Dinding arteri tebal, berotot dan elastik supaya ia boleh tahan tekanan darah yang tinggi disebabkan oleh denyutan jantung. Arteri bercabang-cabang membentuk arteriol. Semua arteri membawa darah beroksigen kecuali arteri pulmonari.

Vena

Vena ialah salur darah yang membawa darah kembali ke jantung dari bahagian – bahagian lain badan. Vena mempunyai dinding yang nipis dan saluran yang lebih besar jika dibandingkan dengan arteri.  Darah yang berada dalam vena mengalir pada tekanan yang rendah dan oleh itu, dinding yang tebal tidak diperlukan.  Saluran yang besar memberikan kurang rintangan terhadap pengaliran darah. Vena dilengkapi dengan injap – injap yang menentukan darah mengalir hanya dalam satu arah sahaja, iaitu arah ke jantung. Injap – injap ini akan tertutup jika darah mengalir ke belakang dalam alirannya. Vena yang terkecil sekali dinamakan venul. Semua vena membawa darah tidak beroksigen kecuali vena pulmonari.

KAPILARI

Kapilari darah ialah salur darah yang terkecil sekali. Kapilari darah menghubungkan arteriol kepada venul. Dinding kapilari darah hanya setebal satu sel. Dinding-dindingnya yang nipis serta telap memudahkan resapan bahan-bahan di antara darah dan tisu-tisu berlaku dengan cepat

FUNGSI-FUNGSI SISTEM PEREDARAN DARAH

System peredaran darah berfungsi membantu membekalkan oksigen dan mengankut bahan kumuh seperti karbon dioksida daripada darah. Proses peredaran darah mengangkut oksigen daripada paru-paru ke sel-sel tisu badan dan mengeluarkan karbon dioksida daripada sel-sel tisu ke paru-paru berlaku secara sistematik.

Semasa inspirasi, udara yang mengandungi oksigen dibawa masuk ke paru-paru melalui salur pernafasan. Gas oksigen ini disimpan sementara dalam alveolus. Jantung akan mengepam darah kurang oksigen ke paru-paru. Gas-gas oksigen dan karbon dioksida meresap merentasi membrane alveolus dan meresap ke dalam darah melalui kapilarikapilari. Karbon dioksida  dihembus keluar daripada paru-paru melalui salur pernafasan. Oksigen yang merentasi membran alveolus dan kapilari seterusnya meresap ke dalam darah. Darah beroksigen kemudian diangkut ke jantung dan dipam melalui arteri untuk diagihkan kepada sel-sel tisu lain di dalam badan.

PERKAITAN DENGAN AKTIVITI FIZIKAL

Peningkatan peredaran darah - Peningkatan aktiviti fizikal mewujudkan permintaan untuk lebih banyak oksigen dan nutrien dalam tisu badan. Keperluan ini boleh membantu meningkatkan kesihatan arteri dan juga menggalakkan pertumbuhan kapilari baru, dikenali sebagai kapilari kolateral, di dalam otot yang terlibat dengan senaman. Kapilari kolateral meningkatkan peredaran darah secara keseluruhan, yang membantu meningkatkan kekuatan, tenaga, penyembuhan dan fungsi lain yang pada dasarnya di semua sistem badan anda. Sebagai contoh, jika anda mempunyai penyakit arteri periferal, kapilari kolateral dalam otot kaki anda boleh mengurangkan gejala justeru anda boleh berjalan lebih jauh tanpa rasa sakit. Otot kaki yang telah menjadi segar akibat senaman menggalakkan peredaran darah kembali ke jantung dengan mengekalkan peningkatan kuasa pada urat.

Peningkatan fungsi jantung - Tidak seperti otot lain, jantung sentiasa bekerja. Walau bagaimanapun, senaman membantu meningkatkan kecekapan jantung. Aktiviti fizikal yang kerap melambatkan kadar denyutan jantung dan meningkatkan jumlah darah yang dipam dengan setiap denyutan. Ia juga membantu paru-paru anda menyampaikan oksigen dengan lebih cekap untuk darah anda. Dengan jantung yang dapat mengepam lebih banyak darah, lebih banyak oksigen dihantar ke otot anda dan seluruh badan anda semasa bersenam. Semua perubahan ini memudahkan jantung anda untuk menjalankan tugasnya.

Pengurangan tekanan darah - Aktiviti fizikal yang kerap dikaitkan dengan kawalan jangka panjang tekanan darah yang lebih baik. Jika anda mempunyai berat badan berlebihan atau mempunyai tekanan darah tinggi, kesan senaman pada tekanan darah anda boleh menjadi lebih dramatic

Peningkatan penggunaan oksigen (pengambilan oksigen maksimum) - Aktiviti fizikal yang kerap membantu sel anda mendapat oksigen dengan lebih mudah daripada darah anda, mengurangkan bebanan pada jantung dan meningkatkan keupayaan anda untuk bersenam.

Manafaat Sebenar -Beberapa perubahan kecil pada gaya hidup seperti aktiviti fizikal yang kerap boleh memberi kesan ketara pada kesihatan. Sesungguhnya hanya dengan melakukan aktiviti fizikal selama tujuh jam seminggu boleh mengurangkan risiko mati awal sebanyak 40 peratus berbanding dengan seseorang yang tahap aktiviti fizikal mingguannya kurang daripada 30 minit.